OSMANLI DÖNEMİNDE AYNTÂB’DA SÂLİHÂT-I NİSVAN (HAYIR SAHİBİ KADINLAR)

Doç. Dr. İsmail Kıvrım tarafından hazırlanan Osmanlı Döneminde Ayntâb’da Sâlihât-ı Nisvan (Hayır Sahibi Kadınlar) adlı kitap’ta Osmanlı döneminde Antep’te vakıf kurmuş 213 hayır sahibi kadından bahsedilmiştir.

Türk-İslâm hayırseverliğinin bir ifadesi demek olan vakıflar, sadece erkekler tarafından değil, birçok kadın tarafından da kurulmuştur. Nitekim Türk kadınının kendini toplum içerisinde sosyal ve iktisadi anlamda ne derece gösterebildiğini, haklarını ne kadar kullanabildiğini kurduğu vakıflar sayesinde göstermiştir. Osmanlı Devleti döneminde hayır yapma işi bir gelenek, görenek halini almıştır. Büyük tesisler yapmaya güçleri yetmeyen kadınlar, bütün bir toplum tarafından benimsenmiş olan hayır müesseselerine katılmaktan geri kalmamışlardır.

Bu çalışmada Osmanlı döneminde Ayntâb’da sosyal ve kültürel hizmetlere katkıda bulunmak amacıyla bireysel tasarruflarıyla vakıf kurmuş olan kadınlar ve vakıfları ile ilgili hususlar üzerinde durulmuştur. Çalışma giriş ve dört bölüden meydana gelmiştir. Girişte vakfın tanımı ve fonksiyonları belirtildikten sonra kaynaklar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, Ayntâb’ın tarihi, idari taksimatı, ekonomik durum ve kadınların durumu anlatılmıştır. İkinci bölümde, kadınların kurduğu vakıfların, kuruluş şekilleri, kendilerinin ve babalarının unvanları, isimleri, ikamet ettikleri mahalle ve köyler ile vakfettikleri menkul ve gayrimenkullerle vakıfların yönetimi belirtilmiştir. Üçüncü bölümde ise, yine hayır sahibi kadınların kurdukları vakıf çeşitleri belirtilirken, dördüncü bölümde tespit edilen vakfiyelerin belli bir şablon içerisinde özetleri verilmiştir.